Kết luận của Thanh tra Chính phủ về Dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG) được công bố từ đầu tháng 9-2016, tuy nhiên do tính chất nghiêm trọng, phức tạp, ngày 14-3-2018 Thanh tra Chính phủ mới có kết luận toàn diện về vụ việc.
Dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của AVG là một thương vụ lớn giữa một bên là doanh nghiệp nhà nước với một bên là doanh nghiệp tư nhân, nhưng lại gây nhiều điều tiếng về sự thiếu công khai, minh bạch. Quý I-2016, MobiFone phát đi thông cáo mua 95% cổ phần AVG, sau đó đổi tên thành MobiTV, nhưng giá trị thương vụ không được công bố. Mỗi khi báo giới đặt câu hỏi về vấn đề này, lãnh đạo MobiFone đều từ chối trả lời và cho rằng đó là hồ sơ “mật”. Thương vụ này từng làm “nóng” nghị trường, cũng như trong nhiều cuộc họp báo sau phiên họp thường kỳ của Chính phủ.
“Từ nhu cầu nào và dựa trên cơ sở nào mà MobiFone sử dụng vốn chủ sở hữu nhà nước để mua AVG? Giá trị đích thực của vụ chuyển nhượng này là bao nhiêu? Từ khi AVG về MobiFone, hoạt động của AVG ra sao, hiệu quả của nó có tương xứng với đồng vốn bỏ ra không?”. Đây là những câu hỏi từng được đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân, Ủy ban Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tại Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV (tháng 11-2017).
Những câu hỏi này đã bước đầu được giải đáp trong Kết luận của Thanh tra Chính phủ. Kết luận thanh tra nhấn mạnh “đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng” và chỉ rõ “nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỷ đồng, trong đó thiệt hại do mua nợ phải trả của AVG 1.134 tỷ đồng”.
MobiFone là một doanh nghiệp có thương hiệu hàng đầu quốc gia, nhưng Dự án đầu tư thiếu minh bạch này đã làm giảm giá trị cổ phiếu của MobiFone trong quá trình cổ phần hóa, trực tiếp làm giảm nguồn thu của nhà nước.
Nhìn rộng ra từ vụ việc, có thể thấy rằng khi hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chưa có sự minh bạch thì đó là nguy cơ rất lớn để xảy ra thất thoát, lãng phí các nguồn lực của nhà nước. Đồng thời, làm tốt công tác thanh tra, giám sát, kiểm toán đối với hoạt động của các doanh nghiệp sẽ góp phần tăng hiệu quả sử dụng vốn nhà nước, tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh và sức cạnh tranh, tạo động lực phát triển doanh nghiệp; tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy tăng trưởng bền vững nền kinh tế. Nếu Dự án MobiFone mua cổ phần của AVG được thực hiện minh bạch, công khai, được giám sát tốt thì sẽ không có những “báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng” hay hiệu quả hoạt động, giá trị thực sự của AVG khác xa với giá thẩm định trên giấy.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ đã xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong quản lý lĩnh vực mình phụ trách, trong đó chỉ rõ những trách nhiệm cụ thể trong thẩm định dự án, tham mưu phê duyệt Dự án đầu tư, quyết định phê duyệt Dự án đầu tư...; đồng thời kiến nghị các biện pháp xử lý, xác định rõ các nhóm công việc cần triển khai để hoàn thiện quy định của pháp luật và chấn chỉnh công tác quản lý; xử lý hành chính đối với từng cơ quan chức năng cũng như xử lý về kinh tế.
Trong đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý, thu hồi số tiền mà MobiFone đã thanh toán trong việc mua 95% cổ phần AVG; thực hiện các kết luận, xử lý của cơ quan chức năng có thẩm quyền; truy thu từ MobiFone, nộp vào ngân sách nhà nước 1,3 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp; xử lý, thu hồi số tiền 1,54 tỷ đồng chi phí tư vấn.
Những sai phạm, khuyết điểm đã được Kết luận thanh tra chỉ ra, đồng thời với những phương hướng xử lý nghiêm minh trong thời gian tới đã cho thấy quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường công khai, minh bạch, chống thất thoát, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí các nguồn lực của Nhà nước, tạo môi trường ổn định, lành mạnh cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
T.THỦY – Q.HOA – X.TÙNG
